Europese aanbeveling over ‘Zorgvuldigheid voor de hele toeleveringsketen’: goede bedoelingen, maar compleet nefaste uitwerking

Morgen stemt het Europees Parlement over een aanbeveling aan Commissaris Reynders inzake ‘zorgvuldigheidsvereisten voor het bedrijfsleven’. De N-VA-delegatie verzet zich tegen de huidige teksten en waarschuwt voor de nefaste gevolgen hiervan voor kmo’s. “Dit verslag heeft ethisch goede bedoelingen, maar bevat onaanvaardbare voorstellen zoals een nefaste aansprakelijkheidsregeling en onwerkbare lasten voor onze kmo’s. Als Commissaris Reynders hier blindelings in mee stapt, zijn de gevolgen voor ons kostbare kmo-weefsel en onze welvaart niet te overzien”, aldus N-VA-delegatieleider Geert Bourgeois.

Het Europees parlement wil met een nieuwe wet inzake zorgvuldigheidsvereisten de Europese ondernemingen verplichten hun hele toeleveringsketen tegen het licht te houden teneinde schendingen van mensenrechten, het milieu of goed bestuur te detecteren, te voorkomen en te remediëren. Maatschappelijk verantwoord ondernemen is voor de N-VA en voor hem persoonlijk een ethische prioriteit, zegt Bourgeois. “Het is altijd al een belangrijke schakel geweest voor een duurzaam handelsbeleid. Maar dit voorstel houdt geen rekening met een ‘gelijk speelveld’ en treft onze kmo’s buiten alle proportie. Het kan niet de bedoeling zijn om de verantwoordelijkheden van overheden af te wentelen op het bedrijfsleven.”

Assista Kanko vindt dat producten die het resultaat zijn van mensenrechtenschendingen nooit bij ons in de schappen mogen terechtkomen. “Zo moet katoen dat is geproduceerd door de systematische uitbuiting van de Oeigoerse bevolking uit onze economie worden verwijderd. We hebben een handelskader nodig dat vrij, transparant en eerlijk is. Maar wetten die onevenredige financiële en administratieve complexiteit opleggen voor kleine en middelgrote bedrijven, zijn niet de manier om dit te bereiken."

De N-VA steunt het streven om een einde te maken aan arbeid in mensonwaardige of onveilige omstandigheden, gedwongen arbeid, kinderarbeid, milieuschendingen en corruptie. Zorgvuldigheid en transparantie zijn na te streven sleutelelementen doorheen de hele toeleveringsketen, meent Geert Bourgeois. “Er zijn vele tientallen vrijwillige initiatieven met labels, maar deze leveren niet het verhoopte resultaat op. Wetgeving zal dus inderdaad noodzakelijk zijn, maar ook hier is zorgvuldigheid geboden. Wij willen voldoende ruimte laten aan de Europese Commissie om op basis van een impactbeoordeling een haalbaar en werkbaar voorstel uit te werken, dat ook rekening houdt met de competitiviteit van de Europese industrie. Het voorstel biedt evenwel geen rechtszekerheid. Het bevat tal van onduidelijkheden en tegenstrijdigheden door de ene keer voor een resultaats- en een andere keer voor een inspanningsverbintenis te kiezen. De N-VA wil voor multinationals een juridisch afdwingbare inspanningsverbintenis over de hele lijn.”

De N-VA-delegatie verzet zich tegen het aansprakelijk maken van onze bedrijven voor élke schending van mensenrechten, milieu en goed bestuur in hun toeleveringsketen. Daarbij wordt de bewijslast omgekeerd en bij de ondernemingen gelegd. Bovendien wil het voorstel dat ‘alle slachtoffers wereldwijd dergelijke aansprakelijkheidsvorderingen tegen EU-ondernemingen voor een Europese rechter kunnen brengen, en kiezen voor het rechtstelsel dat hen de hoogste bescherming biedt’.

Hoe kan een bedrijf in hemelsnaam permanent controleren of in elk onderdeel van de toeleveringsketen de veiligheidsvoorwaarden, de arbeidsomstandigheden, milieunormen,… nageleefd worden. Zij mogen niet opdraaien voor op dat vlak slecht functionerende derde landen, die vaak geen goede regelgeving hebben of tekort schieten in de handhaving ervan.

De N-VA wil dat de EU kmo’s ondersteunt in plaats van verregaande verplichtingen op te leggen die hun internationalisering zo goed als onmogelijk maken. Waar het voor grote bedrijven al een zware last zal zijn, is dit een taak die onze kmo’s onmogelijk aankunnen en die hen met uiterst zware kosten zal opzadelen waar ook de consument de gevolgen van zal moeten dragen. De N-VA wil dat de EU kleine- en middelgrote bedrijven integendeel helpt met een steunpunt dat hen bijstaat en informatie verstrekt over de diverse schakels in de toeleveringsketen.

Volgens Geert Bourgeois zet de tekst de deur open voor procedures door ngo’s, onder de waterlijn al dan niet gesteund door buitenlandse mogendheden, om onze Europese bedrijven het leven onmogelijk te maken. “De wereld verbeteren: ja, maar niet door in onze eigen voet te schieten.”

• Ga zeer zorgvuldig te werk
• Maak een nauwgezette impactbeoordeling, inclusief de gevolgen voor onze bedrijven wereldwijd,
• Draai de bewijslast niet om
• Leg eenduidig een afdwingbare inspanningsverbintenis op voor multinationals.
• Maak ook werk van een wereldwijde regeling en van bewustmakingscampagnes voor de consument
• Maak de verplichtingen niet van toepassing op de kmo’s, maar creëer voor hen een steunpunt”.